Μεγάλη Παρασκευή: Η τελευταία μέρα της νηστείας – τι θα μπορούσατε να φάτε; Τι σχεδίαζαν οι νοικοκυρές για το Λευκό Σάββατο;

Αν και η Μεγάλη Παρασκευή είναι η τελευταία μέρα της νηστείας, είναι η πιο αυστηρή. Ο λόγος είναι απλός – αυτή την ημέρα σταύρωσαν τον Ιησού. Ταυτόχρονα είναι σύμβολο κάθαρσης. Σε ορισμένες περιοχές, οι άνθρωποι έκαναν μπάνιο στο ρέμα πριν από την ανατολή του ηλίου για να παραμείνουν υγιείς καθ ‘όλη τη διάρκεια του έτους, και έχυναν το λασπωμένο νερό πάνω από τους στάβλους. Ποιες τροφές ανήκουν στην ημέρα αυτή της μετάνοιας;

Η πιο αυστηρή μέρα νηστείας

Η Μεγάλη Παρασκευή ονομάζεται και ημέρα του Αμνού του Θεού. Οι πρόγονοί μας, πιο ισχυροί πιστοί, ιδιαίτερα οι ευαγγελικοί, έπιναν μόνο νερό. Οι γυναίκες φορούσαν μαύρα στην εκκλησία.

Τα πιο συνηθισμένα πιάτα που σερβίρονταν στη Σλοβακία ήταν ξινόψαρο, χυλός δημητριακών, σούπες γάλακτος ή ζυμαρικά με παπαρουνόσπορο. Ο κανόνας ήταν ότι μπορούσες να φας μόνο 3 φορές την ημέρα, αλλά μόνο μία φορά θα χορτάσεις.

Έθιμα που συνδέονται με τη Μεγάλη Παρασκευή

Αυτή η ημέρα συνοδεύτηκε επίσης από πολλά έθιμα, τα οποία διέφεραν ελαφρώς ανάλογα με τις επιμέρους περιοχές. Ιδιαίτερη δύναμη είχε το βράδυ της Μ. Πέμπτης προς τη Μεγάλη Παρασκευή. Σύμφωνα με τις ιδέες των προγόνων μας, ανήκε σε κακές δυνάμεις. Δεδομένου ότι, σύμφωνα με τις δεισιδαιμονίες, μπορούσαν να βλάψουν όχι μόνο τους ανθρώπους, αλλά και τα ζώα και τις καλλιέργειες – ολόκληρη την οικονομία, προσπάθησαν να προστατευτούν από αυτά με συνήθειες καθαρισμού. Έβαφαν τους στάβλους με σκόρδο ή κολομάζ. Εκτός από τα strigs, τα strigôns έπρεπε επίσης να προκαλέσουν κακό, καθώς περπατούσαν στους οικισμούς αναζητώντας τρόπους να προκαλέσουν κακό.

Δεν γινόταν να κινηθεί κανείς με το έδαφος, τα βοοειδή ήταν σημαδεμένα

Αν και δεν επιτρεπόταν τίποτα να φυτευτεί ή να σπαρθεί αυτή τη μέρα, ήταν ιδανική εποχή για εμβολιασμό νεαρών δέντρων. Μια ενδιαφέρουσα πεποίθηση ήταν ότι οι πληγές επουλώνονται καλύτερα αυτήν την ημέρα – και όχι μόνο όταν πρόκειται για φυτά. Γι’ αυτό οι αγρότες έδιναν σημάδια στα βοοειδή, για παράδειγμα σημάδευαν τα πρόβατα με διαφορετικά κοψίματα στα αυτιά. Δεδομένου ότι οι κινήσεις με τη γη θα μπορούσαν να σηματοδοτήσουν τις δυνάμεις του κακού, η Μεγάλη Παρασκευή περιλάμβανε επίσης μεθόδους για να τρομάξετε και να διώξετε τους τυφλοπόντικες.

Ήταν διαφορετικά σε διάφορες περιοχές: για παράδειγμα, στην περιοχή της Μπρατισλάβα, ένα πασχαλινό ζαμπόν κρεμασμένο σε ένα ξύλινο άλσος υποτίθεται ότι εξυπηρετούσε αυτόν τον σκοπό, αλλού ο αγρότης έπρεπε να περπατήσει στα χωράφια με μπότες αλειμμένες με μπέικον, σε άλλες περιοχές ήταν συνηθίζεται να πασπαλίζουμε τον αχυρώνα με μυρμηγκοφωλιές.

Τι σχεδίαζαν οι νοικοκυρές για το Λευκό Σάββατο

Η Μεγάλη Παρασκευή ήταν προετοιμασία για το Λευκό Σάββατο για τις νοικοκυρές. Ίσως το πιο σημαντικό μέρος αυτής της ημέρας των εορτών του Πάσχα ήταν ο αγιασμός των πασχαλινών καλαθιών. Οι νοικοκυρές γέμιζαν ψάθινα καλάθια με καλούδια που έπρεπε να εγκαταλείψουν κατά τη διάρκεια της 40ήμερης νηστείας. Περιλάμβαναν κυρίως λουκάνικα, ζαμπόν, ψωμί, λευκά κέικ, μήλα, παντζάρια, χρένο, αλλά και βαμμένα αυγά.

Ζαμπόν ως το σώμα του Ιησού, πίτα ως αγκάθινο στεφάνι, λουκάνικα αντιπροσώπευαν το korbach

Το ζαμπόν συμβόλιζε το σώμα του Ιησού Χριστού, τα αυγά ήταν σύμβολο γονιμότητας και νέας ζωής. Τα λουκάνικα, από την άλλη, αντιπροσώπευαν τη μάστιγα με την οποία μαστιγώθηκε ο Ιησούς. Το Mazanec ή άλλο λευκό στρογγυλό κέικ συμβόλιζε το αγκάθινο στεφάνι.

Σε ορισμένες περιοχές δεν θα μπορούσε να λείπει από το καλάθι ακόμη και ένα κομμάτι αβγά και γάλα.

Το καλάθι που γέμιζε έτσι το κάλυπταν με χειροποίητες κροσέ ή κεντητές κουβέρτες, τις οποίες ευλογούσε ο παπάς. Το καθαγιασμένο καλάθι σήμανε το τέλος της νηστείας και το φαγητό σε αυτό προορίζεται για τη γιορτή του Πάσχα. Κανένα από αυτά τα ιερά τρόφιμα δεν έπρεπε να πεταχτεί. Τα υπολείμματα τα έριχναν στη φωτιά ή τα χρησιμοποιούσαν ως λίπασμα.

Το Μεγάλο Σάββατο ήταν γεμάτο ψήσιμο και μαγειρική

Το Σάββατο οι νοικοκυρές είχαν γεμάτα τα χέρια πρακτικά από νωρίς το πρωί. Εκτός από το ψήσιμο κέικ για καλεσμένους και καλεσμένους, συμπεριλαμβανομένων μαζάνκ, ετοίμαζαν κρέας χήνας, καπνιστό κρέας, λουκάνικα, χοιρινό ή αρνί.

Όσοι δεν είχαν την οικονομική δυνατότητα να αγοράσουν ένα αληθινό αρνί το έψηναν από μια εύθραυστη, σφουγγάρι ή ζυμωμένη ζύμη, η οποία διαμορφωνόταν σε πήλινο καλούπι.

Όλα αυτά τα πιάτα ήταν ήδη για Κυριακή. Το γεύμα του Σαββάτου ήταν συνήθως ξινή σούπα από καπνιστό κρέας, λάχανο στιφάδο με μανιτάρια, φρυγανιά ή χυλοπίτες. Την Κυριακή το τραπέζι λύγιζε ήδη κάτω από όλα τα έτοιμα καλούδια.

Πανέμορφα παπαρούνα για το πασχαλινό τραπέζι

Οι παπαρουνόπιτες (όχι μόνο) για το γιορτινό τραπέζι θα ευχαριστήσουν με την απλή προετοιμασία, τη φανταστική γεύση και την αποτελεσματική τους εμφάνιση.