Τα καλύτερα λικέρ βοτάνων που ούτε ο Ιπποκράτης δεν θα ντρεπόταν. Έχουν υπέροχη γεύση και θεραπεύουν!

Όταν υπέφερα από αναιμία ως παιδί, η μητέρα μου αγόραζε πάντα κρασί που περιέχει σίδηρο για μερικές κορώνες στο μπακάλικο και μου το συνταγογραφούσε σε κανονικές δόσεις. Ήταν αηδιαστικό, αλλά τα ερυθρά μου αιμοσφαίρια πήδηξαν από χαρά. Δεν ξέρω πού θα καταλήξει σήμερα. Σε κάθε περίπτωση, ακόμη και στις μέρες μας, τα λεγόμενα φαρμακευτικά λικέρ ή φαρμακευτικά κρασιά μπορούν να χρησιμοποιηθούν με τον κατάλληλο τρόπο για πολλές παθήσεις.

Τα φαρμακευτικά ή φαρμακευτικά ποτά ή κρασιά λέγεται ότι είναι άμεσοι απόγονοι της θεραπείας με βότανα. Πολύ νωρίς, οι άνθρωποι ανακάλυψαν ότι η εμβάπτιση βοτάνων σε αλκοόλ θα μπορούσε να διατηρήσει την πλούσια θεραπευτική τους δύναμη για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα. Το αλκοόλ εκχυλίζει την ουσία των βοτάνων και είναι επίσης ένα υπέροχο συντηρητικό.

Φάρμακο κάτω από το σημάδι της αψιθιάς

Από τότε που πρωτοεμφανίστηκε το αλκοόλ (οι ειδικοί πιστεύουν ότι ήταν πριν από περίπου 10.000 χρόνια), οι άνθρωποι το χρησιμοποιούσαν και ως φάρμακο. Οι παλαιότερες ενδείξεις αυτού χρονολογούνται πριν από 5.000 χρόνια. Για παράδειγμα, οι αρχαιολόγοι ανακάλυψαν βάζα με υπολείμματα κρασιού με φαρμακευτικά φυτά στους τάφους των Αιγυπτίων Φαραώ. Ακόμη και οι αρχαίοι Έλληνες και οι Ρωμαίοι παρήγαγαν κρασί που περιείχε μπαχαρικά και βότανα.

Ο Ιπποκράτης έφτιαχνε φάρμακα με βάση το αλκοόλ, γιατί διατηρούσε τα φυτικά συστατικά και επιτάχυνε την απορρόφησή τους. Είναι διάσημο το ποτό του που περιέχει αψιθιά, το οποίο συνταγογραφούσε για τους πόνους του τοκετού, τους ρευματισμούς και τον ίκτερο. Τον πρώτο αιώνα, ο Πλίνιος ο Πρεσβύτερος συνιστούσε το αψέντι ως ελιξίριο νεότητας και φάρμακο για παθήσεις του αναπνευστικού.

Το λεγομενο Το κρασί του Ιπποκράτη γνώρισε ιατρική φήμη και στη μεσαιωνική Ευρώπη. Ο «οπλισμός» των στρατιωτών του Ναπολέοντα δεν μπορούσε χωρίς το ίδιο το αψέντι, η Αγγλία γέννησε και την αψιθιά μπύρα. Πρέπει να πούμε ότι η λέξη αψέντι πιθανότατα προέρχεται από τον ελληνικό όρο για την αψιθιά – αψιθιά και κάποτε πολλές αλκοόλες που περιείχαν αυτό το βότανο ονομάζονταν αψέντι. Με τη μορφή που το γνωρίζουμε τώρα, δημιουργήθηκε πολύ αργότερα… Ωστόσο, διάφορα θεραπευτικά λικέρ και κρασιά αποτελούν σημαντικό φαρμακευτικό παράγοντα από αμνημονεύτων χρόνων. Στα προαναφερθέντα οφέλη πρέπει να προστεθεί ένας μάλλον περίεργος λόγος. Συχνά ήταν πιο ασφαλές να πίνει κανείς ποτό ή κρασί από το νερό, το οποίο συχνά ήταν μολυσμένο, έτσι οι αδύναμοι και άρρωστοι προστατεύονταν από ποτά από βότανα που περιείχαν αλκοόλ.

Δεν υπάρχουν ποτέ αρκετά βότανα

Φυσικά, σχετικά γρήγορα ανακαλύφθηκαν και οι δυνητικά βλαβερές συνέπειες του αλκοόλ. Ο Roger Bacon, ένας Άγγλος φιλόσοφος, επιστήμονας και συγγραφέας, έγραψε τον 13ο αιώνα ότι το κρασί μπορούσε να «θρέψει το στομάχι, να βοηθήσει την πέψη, να προστατεύσει το σώμα από την καταστροφή». Παράλληλα, εξέδωσε προειδοποίηση: «Αν είναι πολύ, αντίθετα, θα κάνει πολύ κακό στον οργανισμό».

Με τα χρόνια, όλο και περισσότερα φαρμακευτικά βότανα, φλοιοί, μούρα ή λουλούδια βρήκαν τη θέση τους στο αλκοόλ. Για παράδειγμα, ο άρκευθος ήταν δημοφιλής στο τζιν, το οποίο χρησιμοποιήθηκε ειδικά για πυρετούς και τροπικές ασθένειες που προσβλήθηκαν από τους Ευρωπαίους αποικιστές στα μακρινά τους ταξίδια.

Ωστόσο, πήραν στο σπίτι συνταγές για άλλα λικέρ και κρασιά από βότανα. Οι Ινδιάνοι της Νότιας Αμερικής, για παράδειγμα, είχαν αποδεδειγμένη θεραπεία της ελονοσίας χρησιμοποιώντας κινχόνα για γενιές. Οι Ισπανοί έμαθαν και στη συνέχεια άρχισαν να προσθέτουν τον πικρό θρυμματισμένο φλοιό αυτού του φυτού στο κρασί της πατρίδας τους. Χάρη σε αυτό, το φαρμακευτικό (καθώς και το γευστικό) αποτέλεσμα ενισχύθηκε σημαντικά.

Όταν η βουβωνική πανώλη έπληξε την Ευρώπη, πολλοί έκαιγαν αψιθιά στο σπίτι για να απολυμάνουν τα σπίτια τους και έπιναν σπιτικό υγρό αψιθιάς για να κάνουν το σώμα τους πιο ανθεκτικό στην ασθένεια. Στα τέλη του 18ου αιώνα υπήρχε ήδη αψέντι με τη μορφή που το γνωρίζουμε σήμερα.

Ο γιατρός κληροδότησε τη συνταγή για το θαυματουργό ποτό στις πιστές οικονόμους του, τις αδερφές Henrioda. Άρχισαν να φτιάχνουν μικρές παρτίδες από το φίλτρο και να το πουλάνε ως Dr. Absinthe. Συνήθης. Το αψέντι διαδόθηκε από γιατρούς του γαλλικού στρατού που το συνταγογραφούσαν σε στρατιώτες στην εκστρατεία στην Αλγερία για την πρόληψη πυρετών, ελονοσίας, δυσεντερίας και άλλων ασθενειών που προκαλούνται από το ακραίο περιβάλλον της Βόρειας Αφρικής.

Λικέρ για όλες τις παθήσεις

Ωστόσο, τα «φαρμακευτικά» ποτά και τα κρασιά σταδιακά έπαψαν να είναι μόνο «συνταγογραφούμενα» και έγιναν όλο και πιο δημοφιλή στην καθημερινή χρήση. Ταυτόχρονα, η επιλογή τους διευρύνθηκε. Για παράδειγμα, εμφανίστηκε το περίφημο Chartreuse, ένα πράσινο γαλλικό λικέρ που άρχισε να παράγεται από Καρθούσιους μοναχούς με βάση τη συνταγή του στρατάρχη François-Annibal d’Estrées. Περιέχει 55% αλκοόλ και 130 φυτικά, φυτικά και λουλούδια συστατικά, το καθένα με θεραπευτικές δυνάμεις.

Ο Josef Vitus Becher, έμπορος μπαχαρικών και αποικιακών αγαθών, ήταν υπεύθυνος για τη γέννηση της περίφημης Τσέχικης Becherovka. Για αρκετά χρόνια ασχολήθηκε με την ανάπτυξη γαστρικού υγρού με βάση μια συνταγή που του άφησε ο φίλος του, ο Άγγλος γιατρός Christian Frobrig. Το 1807, άρχισε να πουλά ένα φαρμακευτικό ποτό με βότανα, ή στομαχικές σταγόνες, με το όνομα English Bitter. Εκτός από την καταπολέμηση των πεπτικών προβλημάτων, με τα χρόνια απέκτησε επίσης τη φήμη του φαρμάκου που μπορεί να καταστείλει τη χολέρα ή τη θαλασσοταραχή.

Ο γιος ενός Γερμανού παραγωγού ξυδιού, ο Curt Mast, προσπάθησε για τόσο καιρό να βρει μια συνταγή για ένα φαρμακευτικό λικέρ που δεν ήταν «πολύ γλυκό» και δεν είχε «πολύ άρωμα εσπεριδοειδών» μέχρι που το 1934 έφερε το Jägermeister στον κόσμο. Το μείγμα 56 βοτάνων, λουλουδιών, ριζών και φρούτων με 35% περιεκτικότητα σε αλκοόλ προοριζόταν αρχικά να πιει μετά το δείπνο για την ικανότητά του να ηρεμεί το στομάχι και να βοηθά αποτελεσματικά την πέψη, αλλά τα άλλα οφέλη του έγιναν σταδιακά εμφανή.

Κοστίζουν ακόμη και σε επιστήμονες μελέτες που θα επαληθεύσουν τα οφέλη αυτού του ποτού για την ανθρώπινη υγεία. Μια από τις μεγαλύτερες ιατρικές πύλες, το WebMD, για παράδειγμα, επισημαίνει ότι η κατανάλωση μέτριων ποσοτήτων αλκοόλ, συμπεριλαμβανομένων των οινοπνευματωδών ποτών όπως το Jägermeister, μπορεί να σχετίζεται με χαμηλότερο κίνδυνο εγκεφαλικού και άλλων καρδιαγγειακών παθήσεων. «Μελέτες έχουν δείξει επίσης ότι η ευγενόλη που περιέχεται σε αυτό το ποτό μπορεί να βοηθήσει στη μείωση της φλεγμονώδους απόκρισης στο σώμα και στην πρόληψη των αρνητικών επιπτώσεών της…» αναφέρει επίσης.

«Τα φαρμακευτικά λικέρ είναι θαυματουργά ποτά που συνδυάζουν τη θεραπευτική δύναμη της φύσης με την τέχνη της ιατρικής και της γαστρονομίας. Το μυστικό τους βρίσκεται στον συνδυασμό βοτάνων, μπαχαρικών, φρούτων και άλλων φυσικών συστατικών με αλκοόλ, που ενισχύει τα αποτελέσματά τους και ταυτόχρονα δίνει στο ποτό αξέχαστη γεύση και φαρμακευτικές ιδιότητες…» επιβεβαιώνει, για παράδειγμα, η βοτανολόγος και συγγραφέας Ντίτα Oškerová.

Συγγραφέας: Judita Bednářová

Πηγές: Κείμενο του συγγραφέα, Λουλούδια 3/2024